Isolement | 2014-18.brussels

Kloosterzusters laten zich fotograferen voor een pas. Het is 1915, het jaar waarin het voor inwoners ouder dan 15 jaar verplicht wordt over een identiteitsbewijs te beschikken. Dat is een nieuwigheid voor België. De maatregel heeft als bedoeling te vermijden dat mannen het land verlaten om zich bij het leger te voegen, maar deze vorm van administratieve controle zal de Duitse bezetting overleven: het is de voorloper van onze huidige identiteitskaart. De oorlog brengt ook een omwenteling teweeg in de vrijheid van verkeer.

Brussel beleeft de Eerste Wereldoorlog in isolement. Naast de door de bezetter ingevoerde controlemaatregelen (identiteitsbewijs, doorgangsbewijs, avondklok...) zijn er de opeisingen van auto’s, paarden en fietsen. Het leven van de inwoners speelt zich al snel alleen nog maar af binnen de grenzen van hun gemeente. De mobiliteit die het vooroorlogse België met zijn vermaarde spoornet kenmerkte, is nog slechts een vage herinnering. “Wat reizen betreft volstonden enkele dagen om ons een eeuw terug in de tijd te katapulteren”, jammeren de journalisten Louis Gilles, Alphonse Ooms en Paul Delandsheere op 31 augustus 1914.