Protest | 2014-18.brussels

Martelaarsplein, 21 juli 1915. Sinds bijna één jaar leeft Brussel onder Duits bewind. Toch wordt de nationale feestdag niet vergeten. Uit protest tegen de bezetting verzamelen Brusselaars rond het monument gewijd aan de strijders van de Belgische onafhankelijkheid in 1830. Die dag is Brussel een uitgestorven stad: cafés en winkels blijven gesloten. Handelaars die dat niet uit zichzelf doen, worden er onder sociale druk toe verplicht. Bendes Belgische “patriotten” trekken rond en er worden ruiten ingegooid met stenen. Voor het eerst sinds begin augustus 1914 is er een georganiseerde beweging die openlijk haar gehechtheid aan België laat zien.

In de loop van de volgende jaren vormt de nationale feestdag voor een deel van de bevolking de gelegenheid om duidelijk te maken dat ze de Duitse overheersing afwijst. Om incidenten zoals een jaar eerder te vermijden, verbiedt de bezetter op 21 juli 1916 de toegang tot het Martelaarsplein. De patriottische agitatie verplaatst zich naar de Sint-Michiels- en Sint-Goedelekerk. Kardinaal Mercier, die sinds zijn herderlijke brief ‘Vaderlandsliefde en standvastige lijdzaamheid’ van december 1914 een icoon van het Belgische verzet is, houdt in de overvolle kerk een vurige preek. Bij de uitgang van de kerk staan de menigte en de Belgische ordediensten tegenover elkaar.