‘Tot binnenkort !!!’ | 2014-18.brussels

Op deze ansichtkaart staan twee mannen die de Brusselaars maar al te goed kennen. Adolphe Max, burgemeester van Brussel, gaat vanaf september 1914 het conflict met de bezetter aan, wat hem de deportatie naar Duitsland oplevert. Koning Albert verlaat ook de stad: nadat hij het Duitse ultimatum verworpen heeft, wordt hij opperbevelhebber van de Belgische troepen die aan de IJzer het laatste stukje vrij België verdedigen. Deze ansichtkaart met de twee symbolen van verzet tegen de bezetting, kan enkel clandestien circuleren. De in de hoofdstad heimelijk verkochte prentbriefkaart getuigt van het verzet tegen de Duitse overheersing. Maar in tegenstelling tot wat de afbeelding suggereert, is de strijd tegen de bezetter nochtans niet enkel een zaak van vooraanstaande mannen.

Vanaf november 1914 strijden kleine netwerken – soms gaat het slechts om één enkel gezin – tegen de bezetter. Ze specialiseren zich in de sluikpers, het rekruteren voor het front of het verzamelen van militaire inlichtingen. De Duitse overheid kijkt niet werkeloos toe. Ze jaagt vooral op de verschillende groepen achter La Libre Belgique, een invloedrijk, in katholieke kringen ontstaan sluikblad. In oktober 1915 veroordeelt de bezetter Edith Cavell, een Engelse verpleegster die betrokken is bij de evacuatie van soldaten naar Nederland, tot de doodstraf. Een jaar later wordt ook Gabrielle Petit, een andere symbolische verzetsvrouw, op de Nationale Schietbaan te Schaarbeek terechtgesteld. Het verzet tijdens de Eerste Wereldoorlog bestaat voor een derde uit vrouwen.